Lojistik sektörü, kendi içinde teknik kavramlar ve kısaltmalarla dolu bir dünyadır.
Bu kavramları bilmek; taşımacılık, depolama, gümrük, dağıtım ve tedarik zinciri yönetiminde hem operasyonel başarı hem de doğru iletişim için kritik öneme sahiptir.
İşte lojistikte en çok kullanılan A’dan Z’ye terimler sözlüğü…
 

A

• ADR (Accord Dangereux Routier): Tehlikeli maddelerin uluslararası karayoluyla taşınmasını düzenleyen anlaşma.
• Acenta: Lojistik firması adına taşıma, gümrük veya depolama işlemlerini yürüten temsilci kuruluş.
• Aktarma (Transshipment): Yükün bir taşıma aracından diğerine geçirilmesi işlemi.
• ATA Karnesi: Eşyaların geçici olarak başka ülkeye gümrüksüz sokulabilmesi için kullanılan uluslararası belge.


B
• Beyanname: Gümrükte malın cinsi, miktarı ve değerini gösteren resmi belge.
• Brüt Ağırlık: Ambalaj dahil, taşınan yükün toplam ağırlığı.
• B2B (Business to Business): İşletmeler arası ticaret.
• B2C (Business to Consumer): İşletmeden son tüketiciye yapılan ticaret.


C
• CMR Belgesi: Uluslararası karayolu taşımacılığında kullanılan, yükün taşınma koşullarını belirleyen sözleşme.
• Cross Docking: Ürünlerin depoya girmeden doğrudan araçtan araca aktarılması.
• Charter: Gemi, uçak veya aracın belirli bir süre veya sefer için kiralanması.
• Container (Konteyner): Uluslararası taşımacılıkta kullanılan, standart boyutlardaki yük taşıma kutuları.


D
• Demuraj: Yükleme veya boşaltma süresinin aşılması durumunda ödenen ceza bedeli.
• Dağıtım Merkezi (DC): Ürünlerin toplandığı ve sevkiyata hazırlandığı lojistik merkezi.
• Depo Yönetim Sistemi (WMS): Depolama operasyonlarını dijital ortamda yöneten yazılım.


E
• ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı): E-ihracat ve küçük gönderiler için elektronik ortamda düzenlenen gümrük beyanı.
• EXW (Ex Works): İhracat teslim şekli; satıcı, malı kendi deposunda teslim eder, tüm taşıma ve sigorta masrafları alıcıya aittir.


F
• FCL (Full Container Load): Bir konteynerin tek bir yük sahibi tarafından doldurulması.
• FOB (Free On Board): Satıcı, malı gemiye yükleyene kadar tüm masrafları üstlenir.
• Frigo Taşımacılık: Isı kontrollü araçlarla yapılan soğuk zincir taşımacılığı.


G
• Gabari: Taşınacak yükün yasal olarak belirlenmiş maksimum boyutları.
• Gümrükleme: İthalat veya ihracat işlemlerinde, ürünlerin gümrükten geçmesi için yapılan resmi prosedürler.
• Güzergâh: Taşıma sırasında izlenen yol planı.


H
• Hub: Lojistikte ana dağıtım merkezi.
• Handling: Yükleme, boşaltma, aktarma ve elleçleme işlemlerinin tamamı.
• Hinterland: Bir limanın veya lojistik merkezinin hizmet verdiği kara bölgesi.


I
• Incoterms: Uluslararası ticarette teslim şekillerini belirleyen standart kurallar.
• İstif: Yüklerin araç veya depoda düzenli şekilde yerleştirilmesi.


J
• Just in Time (JIT): Ürünlerin tam ihtiyaç duyulduğu zamanda teslim edilmesini hedefleyen tedarik zinciri modeli.


K
• Kabotaj: Bir ülkenin kendi limanları arasında sadece o ülke bayrağını taşıyan gemilerin yük ve yolcu taşıma hakkı.
• Konsolidasyon: Farklı göndericilere ait küçük yüklerin birleştirilerek taşınması.


L
• Lowbed Taşımacılık: Gabari dışı ve ağır yüklerin özel dorselerle taşınması.
• LCL (Less than Container Load): Bir konteynerin birden fazla yük sahibi tarafından paylaşılması.


M
• Minivan Ekspres: Küçük hacimli ve acil yüklerin minivan araçlarla hızlı teslim edilmesi.
• Multimodal Taşımacılık: Bir yükün, farklı taşıma türleri (kara, deniz, hava, demiryolu) kullanılarak taşınması.


N
• Navlun: Taşıma hizmeti karşılığında ödenen ücret.
• Nakliye Sigortası: Taşınan yükün, hasar veya kayıp riskine karşı sigortalanması.


O
• Operasyon: Taşımacılık sürecinde yapılan tüm planlama ve uygulama adımları.
• Out of Gauge (OOG): Standart konteyner ölçülerini aşan yükler.


P
• Parsiyel Taşımacılık: Tek bir aracı doldurmayacak yüklerin, başka yüklerle birleştirilerek taşınması.
• Proje Taşımacılığı: Özel boyut, ağırlık ve koşullar gerektiren yüklerin taşınması.


R
• RORO (Roll-On/Roll-Off): Tekerlekli araçların gemiye kendi tekerlekleri üzerinde girip çıkması yöntemi.
• Rota Optimizasyonu: Teslimat güzergâhının en kısa ve verimli şekilde planlanması.


S
• Sevkiyat: Malların belirlenen noktaya taşınması süreci.
• Stok Yönetimi: Depodaki ürün miktarının, giriş-çıkışlarının ve sipariş durumlarının kontrolü.


T
• Transit Taşımacılık: Bir ülke üzerinden geçerek başka bir ülkeye yapılan taşımacılık.
• Taşıma Belgesi: Yükün taşınması sırasında düzenlenen resmi evrak.


U
• U-ETDS: Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi.
• Uluslararası Taşımacılık: Farklı ülkeler arasında yapılan yük ve yolcu taşımacılığı.


V
• Vinçli Taşıma: Ağır yüklerin vinç yardımıyla araca yüklenmesi veya indirilmesi.


Y
• Yükleme Planı: Yüklerin araca veya konteynere nasıl yerleştirileceğini gösteren plan.
• Yurtiçi Taşımacılık: Ülke sınırları içinde yapılan lojistik faaliyetleri.


Z
• Zincirleme Taşıma: Bir yükün farklı araçlar ve taşıma türleri ile ardışık olarak taşınması.